Algi to autotroficzne organizmy, które znane są ze swoich bioaktywnych właściwości. Właściwości alg morskich są szeroko wykorzystywane w kosmetyce.
Algi zwane glonami (łac. Algae) znane są ludziom od najdawniejszych czasów z uwagi na swoje bioaktywne właściwości. To grupa autotroficznych organizmów, które można spotkać we wszystkich ekosystemach wodnych. Występują jako gatunki jedno- lub wielokomórkowe. Stanowią zróżnicowaną grupę organizmów. Różnią się pod względem budowy, morfologii, kształtów oraz rozmiarów. W zależności od rozmiaru wyróżniamy dwa rodzaje glonów: mikroskopijne mikroalgi oraz większe organizmy – makroalgi. Makroalgi pod względem zabarwienia dzielą się na trzy grupy, odpowiednio:
– zielenice, algi zielone – kolor zielony wynika z obecności chlorofilu;
– brunatnice, algi brązowe – odcień brązowy zapewnia chlorofil, ksantofil oraz fukoksantyna;
– krasnorosty, algi czerwone – dominuje fikoerytryna.
W kosmetyce do najczęściej wykorzystywanych i docenianych przedstawicieli tych organizmów należą: mikroalgi – zielone: Chlorella vulgaris, Haematococcus pluvialis, Dunaliella salina, Spirulina maxima, Chondrus crispus, Mastocarpus stellatus, Ascophyllum nodosum, Alaria esculenta oraz makroalgi – brązowe: Laminaria, Fucus, Ascophyllum, Himanthalia, Undaria, algi czerwone: Gracilaria, Chondrus, Gelidiella, algi zielone: Entheromorpha, Ulva.
Algi stosowane w kosmetykach zazwyczaj zbierane są ze specjalnych hodowli bądź naturalnych zbiorników wodnych. Następnie poddawane są odpowiedniej obróbce. Do niedawna glony przechodziły proces suszenia i kruszenia. Jednak w celu efektywniejszego wykorzystania składników aktywnych z alg, obecnie są one mikronizowawane (suszone, mielone i obrabiane w bębnach ciśnieniowych) lub poddawane procesowi ekstrakcji (np. za pomocą ekstrakcji rozpuszczalnikiem bądź dwutlenkiem węgla w stanie nadkrytycznym).
Algi zasobne są w cenne składniki aktywne: polisacharydy (glikozaminoglikany, m.in.: kwas alginowy i jego sole, fukoidyna, karageniany i agar), alkohole cukrowe (mannitol, sorbitol), aminokwasy, polifenole, witaminy (C, E, witaminy z grupy B i prowitaminę A), sole mineralne czy też nasycone i nienasycone kwasy tłuszczowe.
Lipidy roślinne wykazują bardzo cenne właściwości dla naszej cery. Bogactwo alg w wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy Omega – 3 (DHA – kwas dokozaheksaenowy i EPA-kwas eikozapentaenowy) oraz Omega-6 (kwas linolowy, arachidonowy i γ-linolenowy) sprawia, że algi wpływają nawilżająco i przeciwstarzeniowo na skórę, zmiękczają warstwę rogową naskórka i zatrzymują transepidermalną utraty wody. Kwas linolowy wykazuje właściwości przeciwzapalne, ponieważ zapobiega syntezie prostaglandyn – mediatorów prozapalnych z kwasu arachidonowego, dlatego kosmetyki z algami dedykowane są także dla skóry wrażliwej.
Bogactwo niektórych alg w naturalne barwniki takie jak karotenoidy, w tym β-karoten, luteina i ksantofile, wpływa na silne właściwości antyoksydacyjne tej grupy roślin i dzięki temu algi bardzo pozytywnie działają na naszą skórę.Karotenoidy korzystnie wpływają na uszkodzone pod wpływem promieniowania UV włókna kolagenowe, regulują wydzielanie sebum, likwidują nadmierne rogowacenie skóry i poprawiają jej koloryt. Główny barwnik alg – chlorofil również chroni naszą cerę przed działaniem wolnych rodników, ma działanie przeciwzapalne, działa nawilżająco, regenerująco i sprawia, że skóra staje się promienna. Ponadto, wykazuje zdolność pochłaniania nieprzyjemnych zapachów.
Polisacharydy stanowią ok. 60% substancji czynnych występujących w glonach. W ścianach komórkowych alg brunatnic znajdują się polisacharydy z grupami karboksylowymi (kwas alginowy) oraz grupami siarkowymi (fukoidyna). Kwas alginowy wykazuje właściwości nawilżające, regenerujące i pobudza mikrokrążenie. Natomiast fukoidyna to związek o wielokierunkowym działaniu, wykazuje właściwości przeciwzapalne, wobec tego ekstrakty z alg można z powodzeniem stosować w produktach do cery wrażliwej oraz w kosmetykach o właściwościach przeciw podrażnieniom. Na uwagę zasługuje również fakt, że fukoidan został dobrze przebadany pod względem działania przeciwstarzeniowego. Odpowiedzialne za to są właściwości przeciwutleniające oraz zdolność fukoidanu do stymulacji fibroblastów do tworzenia kolagenu. W algach czerwonych znajdziemy natomiast agar i karageniany, które również wykorzystywane są w przemyśle kosmetycznym z uwagi na swoje właściwości żelujące i zagęszczające. W związku z obecnością grup kwasowych do agaru przyłączają się kationy wapnia, magnezu, potasu oraz sodu. Agar po rozpuszczeniu w wodzie pęcznieje, tworząc formy gęstych roztworów koloidalnych o zachowaniu pseuoplastycznym.
Algi stanowią bardzo dobre źródło witaminy C. Witamina C jest silnym antyoksydantem, który działa odmładzająco na skórę, wpływa na syntezę kolagenu, poprawia jej elastyczność i sprężystość, dlatego algi są częstym składnikiem kosmetyków.
Również cenne właściwości sorbitolu i mannitolu, pozwalają wykorzystać ekstrakty z alg jako składnik intensywnie nawilżający, zmiękczający i wygładzający skórę w emulsjach i innych preparatach kosmetycznych.
Glony, najczęściej brunatnice, są również zasobne w związki polifenolowe, które mają dobrze przebadane właściwości przeciwutleniające tudzież antybakteryjne.
Algi mimo swojej prostej budowy oferują cenne właściwości, gwarantując odżywienie, nawilżenie, regenerację, działanie przeciwstarzeniowe i promienny wygląd naszej skóry, dlatego często stosuje się je w kosmetykach. Algi dzięki swojemu wszechstronnemu działaniu odpowiadają na potrzeby każdego typu cery. Środowisko wodne stanowi cenne i wciąż odkrywane źródło substancji o bioaktywnych właściwościach. Glony te wymagają jeszcze wielu badań, które pozwolą w pełni poznać ich potencjał.