Żel pod prysznic – jeden z podstawowych kosmetyków, który znajdziemy w łazience u większości z nas. Do jego zalet z pewnością należy wygodna aplikacja, płynna formuła, skuteczność mycia, a często także przyjemny zapach. Główną funkcją żeli pod prysznic jest funkcja myjąca, mająca na celu utrzymywanie skóry w czystości.
Myje się każdy z nas, ale zastanawialiście się kiedyś na czym w zasadzie polega mechanizm usuwania brudu? Brud składa się z różnych substancji o charakterze hydrofobowym (odpornym na działanie samej wody), tworzą go najczęściej tłuszcz, kurz, pozostałości kosmetyków, pot. Dzięki właściwościom związków powierzchniowo czynnych, które ustawiają się częścią hydrofobową do cząsteczek brudu, a częścią hydrofilową w kierunku wody, wokół cząstek brudu tworzą się agregaty zwane micelami. Obniżenie napięcia powierzchniowego wody sprzyja procesowi usuwania zanieczyszczeń. Ruch wody przyczynia się do usuwania cząstek brudu, a uwięzione w micelach powietrze tworzy pianę.
Żele pod prysznic to kosmetyki przeznaczone do mycia i utrzymania higieny. Dobór odpowiednich składników myjących jest zatem kluczową składową tych kosmetyków. Stąd tyle uwagi artykuł poświęca związkom powierzchniowo czynnym. Najczęściej w kosmetykach wykorzystuje się anionowe surfaktanty – posiadają najsilniejsze właściwości odtłuszczające i oczyszczające, dobrze się pienią, są wygodne w recepturowaniu i stosunkowo tanie. Ich silne właściwości myjące są zarówno zaletą jak i wadą, bowiem nadmierne odtłuszczenie skóry powoduje rozluźnianie naskórka, co może skutkować kruchością i pękaniem skóry. Dlatego w kosmetykach nie stosuje się jednego surfaktantu, a mieszaninę kilku różnych. Ma to na celu obniżenie potencjału drażniącego anionowych związków powierzchniowo czynnych poprzez dodanie do formulacji surfaktantów amfoterycznych bądź niejonowych. Dlatego ocena kosmetyku jedynie przez pryzmat składu na opakowaniu jest nie do końca słuszną drogą, ponieważ to ilości i proporcje między konkretnymi składnikami odgrywają kluczową rolę. Konsumenci co raz częściej preferują żele oparte o łagodne środki myjące np. glikozydy, betainy (choć prawidłowo zbilansowana receptura może nawet zawierać SLES i być kosmetykiem specjalistycznym). Jednym z wyzwań w produkcji kontraktowej kosmetyków jest to, że surfaktanty niejonowe (np. glikozydy) nie pienią się tak dobrze jak surfaktanty anionowe, a przecież lubimy jak się pieni prawda?
Skład żelu do mycia to nie tylko związki powierzchniowo czynne, choć w wykazie składników INCI znajdziemy je najczęściej zaraz po wodzie (Aqua). Co jeszcze zawiera receptura? Konieczne jest zachowanie czystości mikrobiologicznej – w tym celu stosuje się konserwanty. Istnieje bardzo duży wybór konserwantów przeznaczonych do produktów spłukiwanych, a decyzję o wyborze podejmuje się w oparciu o ocenę całego kosmetyku, pH wyrobu, kompatybilności z poszczególnymi składnikami, doświadczenie itp.
Kolejnym koniecznym elementem są zagęstniki. Najczęściej stosuje się polimery kwasu akrylowego (np. Acrylates Copolymer), pochodne celulozy (np. Hydroxyethylcellulose), gumy ksantanowe (Xanthan Gum). W przypadku układów zawierających anionowe związki powierzchniowo czynne konsystencję lepkiego żelu najczęściej uzyskuje się poprzez dodatnie odpowiedniej ilości soli (Sodium Chloride). Ilość soli wyznacza się eksperymentalnie, a na finalną lepkość produktu wpływ mają także wszystkie pozostałe składniki.
Regulatory pH – żel pod prysznic powinien posiadać pH zbliżone do fizjologicznego pH skóry tzn. być lekko kwaśne i wynosić około 5-5,5. Do najbardziej popularnych regulatorów pH należy kwas cytrynowy (Citric Acid).
Dodatek środków nawilżających i renatłuszczających ma na celu zniwelowanie ewentualnego odczucia suchości skóry oraz wsparcia odbudowy bariery hydrolipidowej skóry. W tym celu stosuje się np. glicerynę (Glycerin), PEG-7 Glyceryl Cocoate i inne.
Kompozycja zapachowa choć nie jest obligatoryjnym składnikiem receptury, jednak często to ona determinuje nasz wybór podczas zakupu żelu pod prysznic. Warto wspomnieć, że maksymalna możliwa do użycia ilość kompozycji zapachowej jest ściśle określona m.in. dokumentem IFRA. Kompozycja zapachowa często ma wpływ na wygląd i konsystencję żelu. Jako, że jest to substancja olejowa wprowadzenie jej do receptury żelu może powodować opalizację, mętnienie i utratę lepkości (choć czasem zdarza się, że lepkość może wzrosnąć).
Zaperlacze i zabielacze – niekiedy stosuje się substancje nadające masie perłowy wygląd bądź biały kolor.
Dodatkowe składniki aktywne np. ekstrakty, witaminy, elektrolity, proteiny. Mają za zadanie złagodzić działanie związków powierzchniowo czynnych, utrzymać skórę w dobrej kondycji i uatrakcyjnić kosmetyk. Pamiętajmy jednak, że żel pod prysznic to kosmetyk spłukiwany, którego główną funkcją jest mycie. Składniki aktywne pozostają na skórze przez stosunkowo niedługi okres czasu i dodatkowo zostają spłukane po umyciu się. Zatem klasyczny żel pod prysznic nie będzie nam długotrwale nawilżał skóry czy działał odmładzająco.
Ze względu na dużą różnorodność składników nie ma jednego, uniwersalnego sposobu przygotowania żeli myjących. Różne surfaktanty różnią się konsystencją, stanem skupienia – można zastosować związki powierzchniowo czynne w postaci proszku, lepkich past czy roztworów wodnych. Należy rozpuścić je w wodzie (ciepłej lub zimnej – w zależności od wybranego składnika), sam proces rozpuszczania może być czasochłonny (np. w przypadku SLESu) bądź całkiem szybki (w przypadku wodnych roztworów surfaktantów). Kolejność, sposób dodawania i mieszania wszystkich pozostałych składników wyznaczana jest eksperymentalnie. Niekiedy kolejność poszczególnych składników może mieć znaczący wpływ na uzyskany wygląd i parametry fizykochemiczne. Czasami występuje niekompatybilność między poszczególnymi składnikami receptury i należy zmodyfikować ją tak, aby uzyskać oczekiwany efekt.
Proces przygotowania żelu pod prysznic w produkcji kontraktowej kosmetyków z opracowanej receptury zajmuje kilka godzin (w skali laboratoryjnej) i uzależniony jest od stopnia skomplikowania, technologii i sprzętu jakim dysponujemy. Jeśli nie dysponujemy sprzętem z próżnią z reguły żel, który otrzymamy jest zapieniony, w związku z tym należy odczekać kolejne kilka godzin do odpienienia masy i dopiero wówczas podejść do oceny parametrów fizykochemicznych.
Często na półkach sklepowych spotkać można inne nazwy produktów takie jak emulsja do mycia czy mleczko do mycia. Czy jest to tylko inna nazwa czy produkty te różnią się czymś jeszcze? W teorii emulsja to układ dwóch niemieszających się cieczy, z których jedna jest zdyspergowana w drugiej. Oznacza to, że emulsja tudzież mleczko do mycia powinny zawierać dwie fazy – wodną i olejową. Produkty takie z reguły dedykowane są dla skóry przesuszonej, atopowej, problematycznej i ze względu na udział fazy olejowej te produkty mogą rzeczywiście nawilżać skórę. Emulsje takie są znacznie bardziej skomplikowane i wymagające niż klasyczne żele do mycia. W praktyce jednak istnieją na rynku produkty nazywane emulsją, mleczkiem, które są jednak wyłącznie zabielone bądź zaperlone i nie zawierają emolientów (fazy olejowej).
Żele pod prysznic można przygotować na różne sposoby z wykorzystaniem różnych związków powierzchniowo czynnych – od klasycznego SLESu po łagodne glukozydy. Podczas produkcji kosmetyków pod marką własną, korzystamy z szerokiego wachlarza surowców i dostosowujemy się do Państwa wymagań i założeń.
Jeśli interesuje Państwa produkcja kontraktowa żelu pod prysznic zapraszamy do kontaktu. Opracujemy recepturę zgodnie z wytycznymi i przeprowadzimy przez cały proces wdrożenia, aż po produkcję i konfekcję.
Czy wiesz, że naturalne surfaktanty możemy znaleźć w płucach? Jako związek powierzchniowo czynny zmniejsza napięcie w pęcherzykach płucnych, chroniąc je przed nadmiernym rozciąganiem oraz zapobiega zapadaniu i sklejaniu się ich ścianek w trakcie funkcji oddechowych. Surfaktanty te składają się z cząsteczek lipoprotein wydzielanych przez pneumocyty typu II.