Z artykułu dowiemy się, czym są nuty zapachowe, jakie nuty wyróżniamy w perfumach i jak długo są one odczuwalne na naszej skórze. Zapraszamy na zmysłową podróż po nutach zapachowych razem z Adex Cosmetics.
Każdy flakon perfum skrywa w sobie od kilkunastu do kilkudziesięciu różnych substancji zapachowych (olejków eterycznych) dobranych w sposób przemyślany, w zgodzie z artystyczną wizją kreatora, powszechnie nazywanego perfumiarzem lub „nosem”. Za zjawisko odczuwania zapachów odpowiedzialne są grupy funkcyjne zwane osmoforami wchodzące w skład cząsteczek substancji chemicznych. Często substancje zapachowe są klasyfikowane w oparciu o te właśnie osmofory. Pojawiające się w strukturze cząsteczek grupy takie jak: estrowe, eterowe, hydroksylowe, aldehydowe, ketonowe zwykle wywołują odczuwanie przyjemnej woni, natomiast odpowiedzialne za przykre zapachy są grupy: tiolowe, tioeterowe, tioformylowe, tiokarbonylowe oraz aminowe.
Ciekawostka: Przykładem substancji o przyjemnym zapachu jest aldehyd benzoesowy występujący w olejkach migdałowym, ylang-ylang oraz cynamonowym. Za przykład przykrego zapachu zawierający grupę tiolową mogą posłużyć butanotiole – substancje obecne w wydzielinie obronnej skunksa.
Skonstruowana po mistrzowsku kompozycja w sposób harmonijny rozwija swoje walory wywołując przyjemne wrażenia zapachowe, które zmieniają się w czasie. Dlatego też porównuje się ją do utworu muzycznego, w którym miejsce dźwięków składających się z pojedynczych nut czy całych akordów wypełniają wonności. W takiej kompozycji można odkrywać pojedyncze zapachy (zwane nutami zapachowymi), a także całe harmonijne grupy (zwane akordami lub rodzinami zapachów). Złożoność, stopień skomplikowania kompozycji zazwyczaj idzie w parze z jej ceną.
Perfumy rozwijają swój zapach. Co to właściwie oznacza? Otóż uwalnianie się poszczególnych nut zapachowych i akordów odbywa się w odpowiedniej kolejności. Proces ten jest związany z właściwościami fizyko-chemicznymi substancji zapachowych, które twórca-perfumiarz wykorzystał w swoim dziele. Charakterystykę zapachową kompozycji często porównuje się do konstrukcji piramidy, na wierzchołku której gromadzą są najbardziej lotne olejki stanowiące nuty głowy. Są one początkiem wrażeń zapachowych i swojego rodzaju „preludium utworu”, a jednocześnie „wizytówką perfum”. Pojawiają się one natychmiast w pierwszej fazie aplikacji. Najczęściej nuty głowy to świeże, intensywne i energetyzujące olejki cytrusowe, często połączone z nutami innych owoców, a czasem też kwiatów lub zielonych części roślin. Odczuwane są one najkrócej (przyjmuje się, że od kilku do kilkunastu minut).
W środkowej części piramidy ulokowane są nuty serca, które zwykle odsłaniają całą swoją moc po stopniowo ustępującym nutom głowy. Ta część utworu trwa znacznie dłużej. Na tym etapie zapach posiada największą dynamikę oraz duża intensywność i utrzymuje się na skórze nawet do kilku godzin. Nuty serca przedstawiają główny temat całej kompozycji i określają jej oryginalny styl. Najczęściej składają się na nie zapachy korzenne, drzewne, niekiedy również pomieszane z kwiatowymi lub innowacyjnymi molekułami zapachowymi opracowanymi i stworzonymi przez największych twórców branży perfumiarskiej. Połączenie poszczególnych aromatów definiuje rodzinę zapachową i może świadczyć o przewodnim zapachu danych perfum.
Cała ta konstrukcja oparta jest na podstawie piramidy, w której kryją się nuty bazy. Te ostatnie choć nie mają tak intensywnego zapachu utrzymują się najdłużej (nawet do kilkunastu godzin) ponieważ zwykle w tym zestawie znajdują się substancje charakteryzujące się długim czasem odparowywania oraz dobrymi właściwościami sorpcyjnymi w stosunku do podłoża, na które naniesiono perfumy. Nuty bazy stanowią tło całej kompozycji oraz są wskaźnikiem trwałości perfum. Proces komponowania całego „utworu zapachowego” rozpoczyna się właśnie od nut podstawy. W zależności od obranego kierunku zapachu, twórcy perfum często lubią umieszczać tam ciężkie i ciepłe aromaty paczuli, ambry, piżma, cywetu, wanilii, żywic, drewna oraz skóry.
Perfumy to złożona mieszanina substancji zapachowych posiadających grupy osmoforowe, które są odpowiedzialne za efekt odczuwania zapachów. Substancje te są dobrane w sposób przemyślany i tak dopracowany, aby podczas stopniowego uwalniania się przynosiły przyjemne wrażenia zapachowe. Wyodrębniające się frakcje zapachów określa się mianem nut zapachowych lub akordów.
Przeczytaj artykuł o procesie produkcji perfum na zlecenie.