“Najlepiej zużyć przed końcem…” czy symbol słoika z napisem “6M” – któż z nas nie spotkał się z takimi oznaczeniami na opakowaniu zakupionego przez siebie kosmetyku? Jest to cenna dla konsumentów informacja, która porusza ważną kwestię z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczącego produktów kosmetycznych, a konkretnie art. 3, odnoszącego się do zachowania bezpieczeństwa kosmetyków w normalnych lub dających się przewidzieć warunkach stosowania.
Produkty kosmetyczne, udostępnione na rynku, powinny mieć na swoich pojemnikach lub opakowaniach zewnętrznych nieusuwalne, łatwe do odczytania i widoczne informacje. Jedną z nich jest data minimalnej trwałości, do której dany produkt kosmetyczny zachowuje w pełni swoje pierwotne właściwości, pod warunkiem przechowywania go w odpowiednich warunkach. Poprzedza się ją odpowiednim symbolem oraz systemem określania: miesiąc i rok albo dzień, miesiąc i rok. W przypadku kosmetyków o minimalnej trwałości dłuższej niż 30 miesięcy, podawanie takiej daty nie jest konieczne. Wówczas operujemy samym terminem PAO – Period After Opening, czyli okresem, w jakim po otwarciu opakowania produkt jest bezpieczny do stosowania przez konsumenta lub korzystamy z pójścia drogą dwutorową – umieszczamy na opakowaniu symbol i PAO, i daty minimalnej trwałości. Obowiązek oznakowania produktu kosmetycznego datą minimalnej trwałości i/lub PAO wynika z art. 19 ust. 1 (c) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z 30 listopada 2009 r.
Odpowiednio: symbol daty minimalnej trwałości oraz symbol PAO
Źródło: rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r.
Technolog, wyznaczając datę minimalnej trwałości lub PAO, będzie kierować się przeprowadzonymi badaniami stabilności oraz kompatybilności, które występują w różnych wariantach dla samej masy lub końcowego produktu:
Co ciekawe, samo rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 nie określa ściśle tych warunków i podaje dość ogólną definicję: “Stabilność produktu kosmetycznego w dających się racjonalnie przewidzieć warunkach przechowywania.” Najdłuższą, ale także najbardziej obiektywną ocenę produktu kosmetycznego uzyskuje się poprzez przechowywanie produktu w rzeczywistych warunkach rynkowych na czas minimalnej trwałości, wówczas masa samoistnie “pracuje” w czasie rzeczywistym. Ta metoda, najlepiej ukazująca tempo rozkładu masy, jest rzadko praktykowana ze względu na zdecydowanie zbyt długi czas oczekiwania na ostateczne wyniki.
Przyspieszone testy, opracowane ze względu na stosunkowo krótki cykl wdrażania produktów kosmetycznych, polegają na umieszczeniu próbek w różnych warunkach temperaturowych w celu przyśpieszenia zmian zachodzących w normalnym otoczeniu oraz monitorowaniu ich. Trzeba mieć jednak na uwadze, że niestabilność nieujawniona w trakcie trwania przyspieszonych badań stabilności, może wystąpić w warunkach rzeczywistych. Z tego też powodu na podstawie obserwacji prób w sztucznie nasilonych warunkach, można jedynie prognozować, zazwyczaj z dużą skutecznością, trwałość produktu kosmetycznego.
…muszą swoim zakresem objąć wiele aspektów, tzn.: wpływ temperatury, światła, dostęp do powietrza czy czas trwania samych badań, a także być dobrane zgodnie z formulacją badanego produktu. Stabilność masy kosmetycznej bada się w szklanych, a więc w chemicznie obojętnych opakowaniach. Testy są często wykonywane w zakresie kilku temperatur, np.:
i wynikają one z uwzględniania warunków przechowywania produktu kosmetycznego, a także warunków jego transportu. Czas trwania takich badań mieści się najczęściej w kilku lub kilkunastu tygodniach. Dlaczego? W praktyce przyjęto 3 ogólne modele, które różnią się czasem obserwacji prób:
Oczywiście, powyższe widełki są tylko sugestią, a dokładniej punktami odniesienia, na podstawie których technolog może zdefiniować warunki przeprowadzenia testów stabilności, w zależności od charakteru badanej masy.
Ostatnim, niezwykle istotnym aspektem tego zagadnienia jest dobranie właściwych kryteriów oceny masy, które powinny starannie obejmować zakres potencjalnych zmian parametrów produktu. Można podzielić je w następujący sposób, wraz z przykładami:
Zanim produkty kosmetyczne trafią na półkę Twojej ulubionej drogerii bądź sklepu, muszą spełnić szereg istotnych wymagań – jednym z nich jest pozytywne przejście testów stabilności. Uwzględnienie długości ich trwania oraz wyników umożliwia wyznaczenie daty minimalnej trwałości, którą producenci kosmetyków, również z sektora private label, muszą umieścić na opakowaniu produktu. Czytajmy zatem uważnie etykiety kosmetyków i zwracajmy uwagę na ich symbole – często znaczą one więcej, niż tysiąc słów.