Enzymy to substancje, katalizatory, które ułatwiają i przyśpieszają przebieg reakcji chemicznych, ale nie zużywają się w ich trakcie. Większość z nich złożona jest z części białkowej (apoenzymu) oraz części niebiałkowej (koenzymu), choć istnieją również enzymy zbudowane tylko z samego białka. W zależności od typu enzymy mogą uczestniczyć w reakcjach rozkładu, syntezy (łączenia) dwóch związków czy też innych przemianach zachodzących w cząsteczkach. Dowiedzmy się, jaką rolę pełnią enzymy w kosmetykach.
Enzymy uczestniczą w różnych procesach zachodzących w naszym organizmie. Z ich udziałem odbywa się np. trawienie, przemiany energetyczne oraz odpowiedź immunologiczna organizmu. Dzięki zróżnicowanym właściwościom wykorzystywane są w wielu gałęziach przemysłu np. spożywczym przy produkcji pieczywa, detergentowym (znajdziemy je w wielu powszechnie stosowanych środkach piorących) czy farmaceutycznym. Również producenci kosmetyków wykorzystują ich szczególne właściwości, aby tworzyć produkty, które skutecznie pielęgnują i poprawiają wygląd skóry. Najpopularniejszymi enzymami w kosmetykach są proteazy (należące do hydrolaz), które ułatwiają złuszczanie zrogowaciałego naskórka.
Zewnętrzna warstwa naszego naskórka jest stale odnawiana dzięki podziałom komórkowym. Proces ten z wiekiem niestety spowalnia, co negatywnie wpływa na kondycję naszej skóry. Dzięki zastosowaniu peelingów możemy usunąć martwe, zrogowaciałe komórki z powierzchni skóry i ułatwić proces odnowy skóry. Możemy zrobić to stosując peelingi mechaniczne, kwasowe lub używając peelingów enzymatycznych. Działanie tych ostatnich oparte jest na aktywności proteolitycznej enzymów, które rozkładają białka znajdujące się w warstwie rogowej naskórka i ułatwiają ich złuszczanie. Peelingi enzymatyczne są w szczególności polecane do cery wrażliwej i naczynkowej, gdyż pozwalają odświeżyć skórę bez podrażnień wywołanych mechanicznym tarciem.
W dostępnych na naszym rynku peelingach enzymatycznych znajdziemy najczęściej enzymy pozyskiwane z roślin np. papainę z papai, bromelainę z ananasa czy ficynę z figi. Działają złuszczająco, wygładzają i oczyszczają skórę oraz wspomagają rozjaśnianie przebarwień. W kosmetykach wykorzystywane są także ekstrakty z roślin, które zawierają naturalnie występujące w nich enzymy np. wyciągi z dyni, mango, kiwi. Oprócz łagodnego działania złuszczającego posiadają dobroczynne właściwości związane z zawartością pozostałych substancji pielęgnujących. Wśród surowców kosmetycznych znajdziemy również enzymy z dyni, granatu czy papai, które zostały poddane fermentacji. Dzięki temu procesowi uzyskano surowce o zwiększonej aktywności enzymatycznej i stabilności w kosmetyku.
Enzymy i ekstrakty o działaniu keratolitycznym stosuje się przede wszystkim w peelingach enzymatycznych do skóry twarzy lub skalpu. Czasem, w niewielkich ilościach, dodawane są do innych produktów np. toników, kremów na noc, gdzie podczas codziennej pielęgnacji wspierają odnowę naszej skóry, poprawiają jej wygląd i kondycję. Stosujemy je także w usłudze produkcji kontraktowej, która staje się coraz bardziej popularna w Polsce.
Inną grupą enzymów wykorzystywaną w kosmetykach są enzymy wykazujące aktywność antyoksydacyjną. Wolne rodniki w skórze powstają naturalnie w wyniku metabolizmu komórkowego, ale również w wyniku działania zewnętrznych czynników środowiskowych, zwłaszcza promieniowania UV czy dymu tytoniowego. Ich nadmiar przyczynia się do przyspieszenia procesów starzenia się skóry. W celu ograniczenia negatywnych skutków działania wolnych rodników nasz organizm wykorzystuje m.in. naturalnie występujące enzymy wykazujące aktywność antyoksydacyjną np. dysmutazę ponadtlenkową i katalazę. Enzymy te, otrzymane biotechnologicznie, wykorzystywane są również w kosmetyce, aby wesprzeć ochronę skóry przed wolnymi rodnikami. Stosuje się je głównie w preparatach mających opóźnić oznaki starzenia się skóry oraz pielęgnujących cerę narażoną na szkodliwe warunki zewnętrzne.
Dysmutaza ponadtlenkowa (SOD) jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów – pomaga usuwać nadmiar wolnych rodników, dzięki czemu ogranicza uszkodzenia komórek naskórka wywołane stresem oksydacyjnym. Spowalnia powstawanie zmarszczek i plam starczych, a także pomaga w łagodzeniu podrażnień.
Ochrona organizmu przed fotostarzeniem i innymi negatywnymi skutkami promieniowania UV jest bardzo istotnym zagadnieniem, stąd cały czas trwają prace nad innowacyjnymi formami fotoprotekcji. Jednym z nowych rozwiązań w tym zakresie jest zastosowanie w produkcji kontraktowej kosmetyków enzymów, które mają zdolność do naprawy uszkodzonego przez UV DNA komórek np. fotoliazy i endonukleazy. Naturalnie występują one w organizmach wielu zwierząt, roślin i bakterii (fotoliaza izolowana jest z sinicy Anacistis nidulans, a endonukleaza otrzymywana jest z bakterii Micrococcus luteus), chroniąc je przed promieniowaniem ultrafioletowym. Chcąc wykorzystać je w kosmetykach zamknięto enzymy w fosfolipidowe otoczki (liposomy), tak aby mogły przedostać się przez warstwę rogową naskórka i wspomagać regenerację skóry. Składniki te pomagają również łagodzić podrażnienia i chronić włókna kolagenowe. Dzięki tym właściwościom skóra szybciej się odbudowuje i zachowuje większą sprężystość. Wydaje się, że są idealnym uzupełnieniem do kosmetyków chroniących przed promieniowaniem słonecznym.
Enzymy to grupa związków, która znajduje coraz szersze zastosowanie w kosmetykach. Oprócz tych powszechnie znanych i stosowanych w peelingach enzymatycznych surowców coraz częściej pojawiają się na rynku enzymy naprawcze DNA, których zastosowanie w kosmetykach anti-age niejednokrotnie jest przedmiotem zgłoszeń patentowych i wynalazków. Ciągły rozwój nauki, która z powodzeniem czerpie inspiracje ze świata organizmów żywych, pozwala na tworzenie produktów spełniających coraz większe oczekiwania konsumentów.
Jeśli są Państwo zainteresowani produkcją kontraktową kosmetyków, zapraszamy do kontaktu.