Możliwości wykorzystania kawy w kosmetyce zauważone zostały w połowie ubiegłego stulecia. Kawa bowiem nie tylko pobudza nasze zmysły, ale również posiada interesujące właściwości kosmetyczne, które mogą korzystnie wpływać na naszą skórę i włosy. Jej właściwości przyczyniają się do rozwoju innowacyjnych produktów kosmetycznych, dostarczając nam nowych perspektyw w pięlęgnacji skóry i włosów. Z uwagi na to, kawa stanowi składnik aktywny kosmetyków: kremów, balsamów, peelingów czy szamponów. Jakim związkom chemicznym zawdzięcza ona swoje właściwości? Zapraszamy do przeczytania artykułu.
Kawowce (Coffea L.) należą do rodziny marzanowatych, to roślina osiągająca wysokość od 4 do 7 m. Krzewy te charakteryzują się ciemnozielonymi liśćmi o eliptycznym kształcie oraz niewielkimi, białymi kwiatami o intensywnym zapachu. Mogą kwitnąć pojedynczo bądź w postaci kwiatostanów. Owocem tego krzewu jest pestkowiec przypominający jagodę, który może występować w kolorach czerwieni, żółci bądź purpury. Wydobywa się z niego ziarna, które następnie są odpowiednio selekcjonowane.
Znanych jest wiele gatunków krzewów kawowych, natomiast najbardziej rozpowszechnionymi jest kawa arabika i robusta. Kawa arabika (Coffea arabica L.) osiąga wysokość od 3 do 12 m. Jest wymagająca w uprawie. Aby owoce były dobrze rozwinięte wymagane są odpowiednie warunki klimatyczne: określona temperatura i wilgotność powietrza. Kawa otrzymywana jest z drzew uprawianych na wysokości od 900 do 2500 m n.p.m. Owocuje przez cały rok. Uprawiana jest m.in. w Kolumbii, Brazylii czy Indiach. Bogata jest w większą ilość związków lipidowych i cukrów w porównaniu z robustą oraz niższą zawartością kofeiny. Z uwagi na fakt, iż arabika jest rośliną wrażliwą i mało odporną na choroby czy szkodniki przekłada się to na jej cenę, która jest wyższa niż cena kawy robusty. Kawa robusta (Coffea robusta), zwana również kawą kongijską jest mniej wymagającą odmianą, charakteryzuje się większą zawartością kofeiny (około 1,0 – 1,5%). Jej walory smakowe są oceniane niżej jakościowo z uwagi na gorzkie nuty. Uprawiana jest m.in. w Wietnamie, Indonezji i na Wybrzeżu Kości Słoniowej.
Kawa stanowi jeden z najpopularniejszych napojów świata. Według statystyk, światowa konsumpcja kawy wynosi około 2,5 – 3 miliardów filiżanek kawy dziennie na świecie. Statystyczny Polak natomiast spożywa około 1-1,5 filiżanki kawy dziennie, czyli około 2-3 kg kawy rocznie.
Kawa bogata jest w wiele związków chemicznych, dzięki którym zawdzięcza swoje właściwości kondycjonujące skórę i włosy. Zależnie od gatunku kawy oraz lokalizacji jej uprawy charakteryzuje się ona obecnością węglowodanów, lipidów, witamin, minerałów (m.in.: potas, wapń, magnez), protein (m.in.: kwas glutaminowy, leucyna, lizyna, prolina), sacharozy, glukozy, fruktozy, arabinozy, alkaloidów (m.in. teobromina, trygonelina, kofeina), kwasów (m.in: mrówkowy, octowy, mlekowy, winowy), polifenoli (kwas chlorogenowy, kwas kawowy, estry kwasu kumarynowego i chinowego).
Kofeina stanowi jeden z ważniejszych składników w kawie, to alkaloid metyloksantynowy. Kofeina w kosmetykach odgrywa więc dużą rolę. Dzięki kofeinie ekstrakty z kawy wykazują w kosmetykach działanie przeciwcellulitowe, ponieważ jak potwierdzają badania, kofeina znacznie wpływa na rozkład komórek tłuszczowych – adipocytów. Hamuje ona bowiem enzym fosfodiesteraza, wpływając na termogenezę. Dodatkowo zwiększa przepuszczalność błon. Dzięki aktywności kofeiny zachodzi inhibicja lipogenezy oraz lipoliza, czego efektem jest zmniejszenie ilości lipidów w komórkach. W celu zmniejszenia widoczności cellulitu wykorzystywane są rownież zmielone ziarna kawy w postaci peelingów do ciała poprzez systematyczne masaże. Peelingi do ciała na bazie kawy usuwają martwe komórki naskórka, poprawiają kondycję skóry, pobudzają mikrokrążenie, ujędrniają ją, wygładzają i wpływają korzystnie na jej strukturę. Dzięki zawartości kofeiny, ekstrakty z kawy wykorzystywane są w produktach kosmetycznych przeznaczonych w okolice oczu, ponieważ kofeina pomaga w pobudzeniu mikrokrążenia, co przyczynia się do redukcji opuchlizny, poprawy elastyczności skóry i zmniejszenia widoczność cieni pod oczami. Kosmetyki na bazie kawy bardzo często są oferowane przez podmioty zajmujące się produkcją kontraktową kosmetyków, z uwagi na ich skuteczność.
Wyciągi z kawy dzięki zawartości polifenoli wykazują silne właściwości przeciwutleniające, pomagając w neutralizowaniu wolnych rodników i chroniąc tym samym skórę przed starzeniem się i utratą elastyczności. Polifenole wykazują właściwości antyoksydacyjne nie tylko poprzez wychwytywanie wolnych rodników, ale również poprzez hamowanie bądź aktywowanie specyficznych enzymów. Wśród antyoksydantów bardzo cenny jest kwas chlorogenowy. Odpowiedzialny jest on za wiązanie jonów żelaza, co przyczynia się do utraty zdolności tych jonów do wytwarzania rodnika hydroksylowego, hamowania procesu peroksydacji lipidów oraz protein. Ponadto związek ten chroni komórki przed uszkodzeniami DNA wywoływanymi przez promieniowanie.
Jak sugerują badania, właściwości przeciwzapalne natomiast kawa wykazuje dzięki zawartości nie tylko kofeiny, ale i również kahweolu i kafestolu. Oba związki to diterpenoidy obecne w olejach kawowych. Ich działanie przeciwzapalne może być związane z ich zdolnością do hamowania pewnych szlaków zapalnych, m.in. częściowo poprzez ograniczenie syntezy prostaglandyn. Działanie przeciwzapalne kawy przyczynia się do poprawy wyglądu skóry i łagodzenia podrażnień. Za działanie przeciwzapalne w kawie odpowiadają również kawy tłuszczowe, takie jak kwas linolowy, należący do kwasów omega-6, które odgrywają istotną rolę w wyglądzie skóry. Kwas linolowy wpływa na strukturę błon komórkowych, reguluje procesy zapalne i wspomaga regenerację skóry.
Ekstrakty z kawy mogą wykazywać również pewne działanie antybakteryjne. Według badań, ekstrakt z kawy może hamować rozwój niektórych bakterii, dzięki czemu składnik ten może być wykorzystywany w kosmetykach przeznaczonych do oczyszczania skóry.
Co więcej, wyciągi z kawy wykorzystywane są w produktach do pielęgnacji włosów z uwagi na potencjalne korzyści dla skóry głowy. Zawarta w kawie kofeina, może stymulować mikrokrążenie skóry głowy co z kolei może wpływać na wzmocnienie włosów i aktywować ich wzrost. Kofeina dobrze wpływa na kondycję włosów, zmniejsza ich wypadanie, wygładza i wzmacnia ich strukturę. Natomiast bogactwo antyutleniaczy zawartych w kawie, pomaga w ochronie komórek skóry głowy przed szkodliwymi wolnymi rodnikami. Dzięki takim właściwościom ekstrakty i oleje z kawy wykorzystywane są w szamponach, odżywkach oraz wcierkach do włosów.
Przyjemny zapach kawy znalazł tudzież zastosowanie w gabinetach kosmetycznych do aromaterapii.
Podsumowując, kawa w kosmetyce stanowi obiecujący składnik ze względu na jej różnorodne właściwości. Dzięki zawartej w kawie kofeinie posiada ona niezwykły potencjał kosmetyczny. Od działania przeciwzapalnego po stymulację wzrostu włosów, kawa zdaje się być nie tylko smakowitym napojem, ale również obiecującym składnikiem w naszej codziennej rutynie pielęgnacyjnej.
Zapraszamy do kontaktu – zajmiemy się produkcją kontraktową kosmetyków z tym niezwykłym składnikiem!