Wykorzystanie surowców z odpadów przetwórstwa spożywczego czy pozyskiwanych na drodze zrównoważonego rozwoju, to tylko niektóre działania podejmowane przez marki kosmetyczne w ramach zero waste. Dowiedzmy się, na czym polega ten trend.
Zero waste (inaczej less waste) to trend etyczny, który polega na niemarnowaniu żywności, wody oraz ograniczaniu produktów wielorazowego użytku, dlatego jego ważnym aspektem jest recykling. Jest to szerokie pojęcie, odwołujące się do wielu aspektów, nie tylko ekologii. Jedna z definicji, stworzona przez Zero Waste International Alliance, brzmi: „Zero Waste jest celem, który jest etyczny, ekonomiczny, skuteczny i wizjonerski, aby prowadzić ludzi ku zmianie stylu życia i praktyk, które naśladują naturalne cykle odnawiania się, gdzie wszelki materiał, którego się pozbyto jest zaprojektowany tak, by być zasobem do wykorzystania przez innych. Zero Waste oznaczana projektowanie i zarządzanie produktami oraz procesami, aby systematycznie eliminować szkodliwość odpadów i materiałów oraz zmniejszać ich objętość, przetwarzać i odzyskiwać wszystkie zasoby, nie spalać ich ani nie zakopywać. Zero Waste wyeliminuje uwalnianie szkodliwych substancji do ziemi, wody czy też powietrza, które są zagrożeniem dla zdrowia człowieka, zwierząt, roślin i całej planety”. Ruch zero waste został rozpowszechniony przez Bea Johnson, autorkę książki „Zero Waste Home”.
Refuse – świadoma odmowa wytwarzania odpadów np. niepotrzebnych opakowań
Reduce – ograniczenie posiadanych materiałów do minimum
Refuse – ponowne wykorzystanie zużytych opakowań
Recycle – ograniczenie zużycia surowców naturalnych i generowania odpadów
Rot – kompostowanie produktów organicznych
Formuły bezwonne, produkcja mydeł w formie kostki, kremu, olejku, pasty, to tylko niektóre objawy trendu zero waste, które stosują marki kosmetyczne. Wprowadzenie nowych przepisów, presja ze strony konsumentów czy też wisząca w powietrzu katastrofa klimatyczna, wywierają wpływ na producentów kosmetyków, którzy to wdrażają zasady filozofii zero waste. Na porządku dziennym staje się stosowanie recyklingowanych materiałów (korek, drewno), opakowań wielokrotnego użytku, ograniczenie plastiku na poczet użycia szklanych opakowań, produkcja wyrobów kosmetycznych w formie stałej. To ostatnie działanie przyczynia się do wydłużenia daty trwałości i sprzedawania wyrobów kosmetycznych w ekologicznych opakowaniach. Firmy kosmetyczne kładą nacisk na niskie zużycie wody oraz opakowań. Marki kosmetyczne wprowadzają szereg innowacji z zakresu zero waste. Duńska firma Sprout World wyprodukowała eyeliner, który pod koniec stosowania można posadzić w doniczce, a następnie podlać – jest to możliwe dzięki kapsułce umieszczonej na końcu produktu.
Jednym z rozwiązań jest oczywiście wdrożenie opakowań wielokrotnego użytku, co już dzieje się od kilku lat. Zazwyczaj opakowania takie są wytworzone ze szkła, a szklane opakowania można powtórnie użyć w wielu celach. Ponadto, powszechną i modną ostatnio strategią jest promowanie zwrotu opakowań do powtórnego użytku. Polacy coraz częściej sięgają po kosmetyki w szklanych opakowaniach, co potwierdza badanie przeprowadzone w 2022 roku przez firmę badawczą InSites Consulting, na zlecenie Europejskiej Federacji Szkła Opakowaniowego (FEVE) na rzecz platformy konsumenckiej Friends of Glass. Aż 40% konsumentów kupuje więcej produktów w szklanych opakowaniach niż trzy lata temu ze względu na możliwość poddania ich skuteczniejszemu recyklingowi w stosunku do innych materiałów. W tym samym badaniu stwierdzono, że aż 62% Polaków jest w stanie zapłacić więcej za kosmetyki w opakowaniach szklanych (bo zwiększają one wartość artykułów – 80%, lub ich jakość – 70%). Dane płynące z badania wpisują się w zataczającą coraz szersze kręgi ideę zero waste, która stosowana jest przez konsumentów i producentów.
Pozostałe działania, jakie podejmują firmy z zakresu produkcji kontraktowej kosmetyków to stosowanie ekologicznych składników w masie kosmetycznej. Efektem trendu zero waste jest zaprzestanie stosowania granulek polimerowych, które wywierały szkodliwe działanie na środowisko morskie, przedostając się do przewodów pokarmowych zwierząt morskich. Od 2017 w USA wprowadzono zakaz wykorzystywania granulek z plastiku, który ma negatywny wpływ na zwierzęta morskie, ponieważ przedostają się przez filtry do mórz i oceanów. Zwierzęta morskie mylą je z planktonem. Szkodliwy materiał został wykorzeniony z USA na drodze rozporządzania Kongresu H.R.1321 – Microbead-Free Waters Act. Producenci zaczęli zamieniać granulki na naturalne surowce tj. nasiona, pestki, minerały czy cząstki owoców.
Tutaj marki kosmetyczne i firmy zajmujące się produkcją kontraktową wykorzystują surowce tj. odpady z przetwórstwa spożywczego czy bogactw naturalnych oraz ekstrakty olejowe. Fusy po kawie, wytłoki i pestki z owoców coraz częściej znajdują zastosowanie w składzie kosmetyków. Przykładem jest tu Amylopektyna ryżowa, pozyskiwana z łusek usuwanych podczas oczyszczania nasion ryżu zgodnie z polityką zrównoważonego rozwoju. Zero waste lubuje się ostatnio w wykorzystaniu wód kwiatowych/owocowych, będących odpadami poprodukcyjnymi olejków eterycznych. Branża kosmetyczna wykorzystuje też same owoce, pozyskując z nich wodę owocową na drodze niskiej temperatury i odparowania próżniowego. Tak pozyskana woda staje się składnikiem receptur kosmetycznych i jest to novum, ponieważ wcześniej stosowano ją głównie jako rozpuszczalnik w emulsjach.
Zero waste w branży kosmetycznej głównie wiąże się z wdrożeniem opakowań wielokrotnego użytku, wykorzystaniem szkła, produkcji mydeł w kostce. Ważnym aspektem działań w ramach trendu zero waste jest użycie surowców np. odpadów z przetwórstwa spożywczego i ekstraktów olejowych. Marki starają się wykorzystywać surowce pozyskiwane na drodze zrównoważonego rozwoju.