W artykule zdradzamy, na czym polega proces starzenia się skóry oraz opisujemy substancje, które stanowią remedium na starzenie się skóry i zmarszczki tj. peelingi chemiczne, kwas hialuronowy, ceramidy i peptydy.
Skóra nie zawsze może pozostać jędrna i elastyczna, ponieważ starzenie się to naturalny proces, który następuje po okresie dojrzałości. Jest to zespół postępujących w czasie zmian, które dotyczą głównie metabolizmu i właściwości fizykochemicznych komórek, prowadząc do zaburzenia samoregulacji i zdolności regeneracji organizmu. Można więc stwierdzić, że starzenie się skóry jest nieuniknionym procesem fizjologicznym, na który wpływają uwarunkowania genetyczne (czynniki endogenne), czynniki zewnętrzne (egzogenne).
Na przedwczesne starzenie, nazywane starzeniem egzogennym, mają wpływ takie czynniki jak: promieniowanie UV, zanieczyszczenie środowiska, narażenie skóry na dym papierosowy czy nieprawidłowe zabiegi pielęgnacyjne. Z kolei starzenie endogenne uwarunkowane jest m.in. starzeniem wynikającym z upływu czasu tudzież zaburzeniami hormonalnymi (np. menopauza). Warto wiedzieć, że oba te typy starzenia oddziałują na siebie wzajemnie.
Teoria zaprogramowania głosi, że za starzenie odpowiadają zaburzenia w odnowie komórek, a liczba tychże podziałów jest zapisana w strukturze DNA. Ograniczają ją telomery – końce chromosomów, a podczas każdego podziału mitotycznego dochodzi do skracania telomerów za sprawą replikacji wszystkich, za wyjątkiem ostatniej z par zasad nukleinowych w chromosomach, co w efekcie prowadzi do programowanej śmierci komórki. Teoria stochastyczna argumentuje upośledzenie komórek i tkanek oraz ich śmierć zaburzeniami biochemicznymi zachodzącymi w organizmie.
Objawem starzenia się skóry są zmarszczki, bruzdy, utrata kolorytu twarzy, powstanie cieni pod oczami. Wyróżniamy wiele rodzajów zmarszczek tj. zmarszczki na twarzy, zmarszczki wokół oczu, wokół ust (inaczej zmarszczki palacza). Na powstawanie zmarszczek ma wpływ m.in. spadek poziomu kolagenu i elastyny w organizmie, które odpowiadają za jędrność i elastyczność skóry. Nie bez znaczenia jest również spadek poziomu kwasu hialuronowego w organizmie. Jedną z najskuteczniejszych form przeciwstawiania się procesom starzenia jest odpowiednia pielęgnacja z udziałem kosmetyków.
Peelingi są powszechnie stosowane przez konsumentów. Są to produkty lub zabiegi kosmetyczne prowadzące do usuwania komórek skóry poprzez ich złuszczanie. Ich działanie polega na złuszczaniu i redukcji zrogowaciałego naskórka, oczyszczania zapchanych porów, wywołania mikrouszkodzeń, które pobudzają procesy naprawcze i regeneracyjne w skórze. Wyróżniamy peelingi chemiczne, enzymatyczne, chemiczne, kawitacyjne.
Prowadzą jednak do takich efektów terapeutycznych tj. wygładzenia skóry i jej regeneracji, usuwania przebarwień, pobudzania syntezy kolagenu i elastyny, wypełniania zmarszczek, usuwania blizn potrądzikowych czy regulowania wydzielania sebum. Efekt działania peelingu chemicznego polega na rozluźnianiu połączeń międzykomórkowych pomiędzy komórkami najbardziej zewnętrznej komórki naskórka a cementem międzykomórkowym. Stosowanie peelingów chemicznych w formie kosmetyku wykazuje większą skuteczność, ponieważ wnikają one w głąb skóry. Na moc peelingu wpływa odpowiednio dobrany kwas oraz stężenie pH.
Częstym składnikiem peelingów jest kwas mlekowy i migdałowy. Kwas mlekowy delikatnie usuwa zrogowaciałe warstwy naskórka oraz znajduje zastosowanie w redukcji zmarszczek, usuwaniu rozszerzonych porów. Kwas glikolowy wykazuje działanie zmiękczające na skórę, rozluźniając wiązania pomiędzy martwymi komórkami naskórka, co nadaje skórze gładkości.
Jest stałym składnikiem kosmetyków, a wynika to z szeregu pozytywnych właściwości, które przynosi dla skóry. Zaliczamy go do grupy glikozaminoglikanów. Odpowiada za wiązanie się wody w organizmie – jedna cząsteczka kwasu hialuronowego może związać ok. 250 cząsteczek wody, odpowiadając za wiązanie wody w skórze właściwej. Mimo, że jest to składnik naturalnie występujący w organizmie, jego poziom spada wraz z wiekiem, dlatego kwas hialuronowy jest cennym składnikiem kosmetyków nawilżających, ochronnych i przeciwstarzeniowych. Najczęściej znajduje zastosowanie w kosmetykach do twarzy (kremach, maseczkach, tonikach), do ciała (balsamach i żelach do mycia). Kwas hialuronowy nawilża warstwę rogową naskórka, zapewnia skórze długotrwałe nawilżenie oraz ujędrnia czy też wygładza skórę.
Są to organiczne związki chemiczne, które powstają przez łączenie się cząsteczek aminokwasów w łańcuchy za pomocą wiązania peptydowego – co najmniej dwóch lub więcej aminokwasów. Peptydy są częstym składnikiem kosmetyków i są pozyskiwane z roślin lub na drodze procesów biotechnologicznych (syntetyczne). Rozróżnia się trzy główne kategorie peptydów: sygnałowe (pobudzają wytwarzanie białek macierzy), przenośnikowe (pobudzają dostarczanie pierwiastków śladowych i kofaktorów), wpływające na neuroprzekaźniki (prowadzą do skurczów mięśniowych, działając na połączenia nerwowo-mięśniowe). Peptydy w kosmetykach przeciwstarzeniowych przyczyniają się do ujędrnienia skóry, ujednolicania kolorytu, usuwania przebarwień, wypełniania zmarszczek czy nawilżania skóry. Peptydy odpowiedzialne są za zwiększenie produkcji kolagenu i elastyny w organizmie.
Należą do grupy lipidów – sfingolipidów, które są organicznymi związkami chemicznymi. Do ich głównych funkcji zaliczamy ochronę powierzchni komórek przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych. Warto wiedzieć, że lipidy odpowiadają za utrzymanie prawidłowej budowy bariery ochronnej skóry. W skórze występuje aż 7 typów ceramidów. Ceramidy szeroko wykorzystuje się w produkcji kosmetyków szczególnie w produktach przeznaczonych do skóry skłonnej do alergii, atopowej, suchej i trądzikowej. Ceramidy mają korzystny wpływ na odbudowę warstwy hydrolipidowej skóry, co przyczynia się do poprawy nawilżenia skóry, stymulacji jej do regeneracji. Ceramidy w kosmetykach wykazują również działanie przeciwstarzeniowe.
Starzenie się skóry to nieunikniony i naturalny proces, który jest zespołem postępujących w czasie zmian, czego efektem są m.in. zaburzenia samoregulacji czy zdolności regeneracji organizmu. Objawami starzenia są zmarszczki, bruzdy, cienie pod oczami lub utrata kolorytu twarzy. Substancje wykorzystywane w produkcji kosmetyków tj. kwas hialuronowy, ceramidy i peptydy pozwalają na skuteczne radzenie sobie z oznakami starzenia i wykazują udokumentowane właściwości kosmetyczne.