Firmy kosmetyczne podejmują szeroko zakrojone i holistyczne działania, mające na celu dbałość o środowisko i ograniczenie śladu węglowego. Początkiem tej opowieści jest hodowla i pozyskiwanie surowców z kontrolowanych upraw. Jaki jest kolejny wątek historii o zrównoważonym rozwoju?
Jest to zbiór dobrych praktyk, które mają na celu wprowadzenie zasad proekologiczności na wszystkich etapach produkcji i dystrybucji produktów kosmetycznych. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, oszczędność wody, pozyskiwanie surowców od sprawdzonych dostawców i w określony sposób, ograniczenie szkodliwego wpływu na środowisko na każdym etapie łańcucha dostaw – to tylko niektóre z postulatów Zrównoważonego Rozwoju.
Zasady zrównoważonego rozwoju stały się na tyle istotne dla Państw europejskich, iż jego założenia zostały wpisane w treść Zielonego Ładu. Znajdziemy w nim regulacje na temat składników kosmetyków oraz sposobów ich wytwarzania, pakowania i transportowania. Zielony Ład podejmuje temat gospodarki w obiegu zamkniętym oraz kwestię niezanieczyszczania środowiska. Od wielu lat firmy kosmetyczne świadomie kierują się zasadami Zrównoważonego Rozwoju. Zobaczmy, jakie konkretnie działania podejmują.
Stworzenie produktu kosmetycznego w oparciu o zasady Zrównoważonego Rozwoju wymaga spełnienia określonych zasad na wszystkich etapach produkcji: od pozyskania surowców, poprzez proces technologiczny, aż po dystrybucję i utylizację. Surowce mogą być roślinne (hodowane na plantacjach), pozyskiwane z upcyklingu tudzież wegańskie. O upcyklingu w kosmetyce szeroko pisaliśmy w tym artykule. Surowce roślinne powinny być pozyskiwane z monitorowanych plantacji, a hodowla poddana najwyższym standardom kontroli. Warto dodać, że namnażanie roślin powinno odbywać się w warunkach laboratoryjnych. Zrównoważony Rozwój nie wyklucza wykorzystania surowców syntetycznych – w tym wypadku należy zadbać, aby reakcje wykorzystywane do ich syntezy były zgodne z Zieloną Chemią. W trend Zrównoważonego Rozwoju wpisuje się również wspieranie lokalnych dostawców zgodnie z duchem sprawiedliwego handlu (Fair Trade). Pozyskiwanie surowców powinno odbywać się w ściśle określony sposób. Przykładem może być tutaj wykorzystanie procesów fizycznych (mielenie, wyciskanie, ekstrakcja), procesów chemicznych tj. alkilowanie, estryfikacja, uwodornienie.
Kosmetyki powinny być biodegradowalne, czyli wykazywać zdolność do biochemicznego rozkładu związków organicznych. Biodegradacja polega na tym, że materiał ulega rozpadowi i jest rozkładany przez mikroorganizmy na substancje występujące w przyrodzie. Wyróżniamy biodegradację tlenową i beztlenową. Marki kosmetyczne stosują się do wytycznych OECD 301B4. Biodegradowalność surowców kosmetycznych informuje konsumentów o tym, w ilu procentach surowiec jest biodegradowalny zgodnie z wytycznymi OECD 301B4.
Troska o ekologię zaczyna się już na etapie planowania. Firmy analizują proces wytwarzania kosmetyków, określając jego wpływ na środowisko i starają się ograniczyć do minimum jego negatywny wpływ. Idą za tym konkretne działania jak: zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery oraz wdrażanie energii odnawialnej w produkcji. Przykładem może być tutaj polska huta szkła, zajmująca się produkcją szklanych opakowań do kosmetyków, której energia pozyskiwana jest w 100% ze źródeł odnawialnych.
Dbanie o zamknięty obieg wody to już coraz częstsza praktyka, która króluje nie tylko w dużych zakładach kosmetycznych, ale i mniejszych firmach produkujących kosmetyki naturalne. Większe marki kosmetyczne idą o krok dalej – Zrównoważony Rozwój wdrażany jest poprzez budowę własnych oczyszczalni ścieków. Fabryki i linie produkcyjne są budowane zgodnie z ekologicznymi trendami, bo przecież kropla drąży skałę.
Zrównoważony Rozwój w łańcuchu dostaw? Owszem – wiele firm starannie wybiera dostawców komponentów, surowców czy opakowań, którzy spełniają proekologiczne normy. Firmy kosmetyczne sięgają również po produkty reformułowane, czyli takie, które wpływają na mniejsze zużycie wody podczas aplikacji. Nie można zapomnieć również o zrównoważonym procesie produkcji. Marki coraz częściej zmniejszają zużycie wody w produkcji poprzez obniżenie temperatury czy opracowywanie receptur mydeł w kostce lub paście. Innym sposobem jest emulsyfikacja przeprowadzona w temperaturze pokojowej czy redukcja czasu mieszania masy kosmetycznej. Produkty kosmetyczne powinny być również bezpieczne dla środowiska wodnego, co oznacza, że ich skład nie zawiera toksyn.
W 2023 roku w trendach kosmetycznych dominują opakowania szklane, z uwagi na możliwość ich ponownego wykorzystania. Mimo, iż ważne jest ograniczanie plastiku, to firmy kosmetyczne idą o krok dalej, dążąc do całkowitej rezygnacji z opakowań. W ten trend wpisują się mydła w kostce sprzedawane luzem czy też żele w płynie dostępne w sieciach sprzedaży w refillomatach – specjalnych urządzeniach, do których konsument podchodzi ze swoim opakowaniem, dokonując zakupu kosmetyku. Warto w tym miejscu wspomnieć o strategii plastikowej z 2018 roku, która postuluje, by do 2030 roku wszystkie opakowania wprowadzone do użytku w UE, nadawały się do recyklingu. 60% z nich ma zostać przeznaczona do przetworzenia lub powtórnego użycia. W strategii plastikowej podjęto temat zmian w cyklu opakowań i wprowadzenia dla nich obiegu zamkniętego. Miałoby to odbyć się poprzez wydłużenie życia poszczególnych produktów. Po zakończeniu użyteczności np. opakowanie po serum, będzie oddane do ponownego wykorzystania.